Silivri Fatih Camii, 1453 yılında Fatih Sultan Mehmed'in İstanbul'u fethi ile Fatih Sultan Mehmed Vakfiyesi'ne kiliseden camii’ye çevrilecek ilk yedi eser içerisine kaydedilen fetih camilerinden biridir.
1900’lü yıllarda ekonomik sebeplerle halkın deniz kıyısına inmesi ile Camii bakımsız hale geldi. Tekrar nüfus artışı gibi sebeplerle Camii çevresine dönen halk, bu kadar yüklü yatırım gerektiren ihyayı gerçekleştiremeyince Silivri Fatih Camii’nin yerine 1970’lerde bir camii inşa etti.
Künyesinde hiçbir isme rastlanmayan Silivri Tarihi Kültürel Mirası Koruma Eğitim ve Araştırma Derneği, Silivri Fatih Camii alanını boşalttırmak için bir üniversiteden aldığı 'çürük raporu' ile müftülüğe ve vakıflar idaresine başvurarak 1970’lerde yapılan aslında sağlam olan bu Camii hakkında yıkım kararı aldırdı ve Camii’yi yıktırdı. Bu yıkımın ardından kapatılan ve dört bir yanına giriş yasağı konan Camii’nin yakınına cemaatin namaz kılması için sağlıksız bir konteyner konuldu. Burada görev yapan genç yaştaki Camii İmamı Korona’dan vefat etti ve ardında yetimler kaldı.
Silivri Belediyesi mülkiyet sahibi Vakıflar İdaresinden Camii alanını tahsis olarak alıp bu alanı sergi salonu adı altında Camii alanı fonksiyonundan çıkarıp kullanmak istiyor.
Vakıflar İstanbul 1. Bölge Müdürlüğü'ne, Camii’nin alt tarafında bulunan, gayet sağlam ve korunaklı olan, su almayan ve daha önce Teravih ve Cuma namazlarında camiiye sığmayan cemaatin namaz kıldıkları sarnıcın tekrar ibadete açılması için başvuru yapılmış, ancak 'sarnıç su alıyor’ gerekçesiyle bu başvuru reddedilmiştir.
Yukarıda adı geçen Derneğin bülteninin 3. sayısında haftanın konusu olarak bu Camii seçilmiş. "Haftanın Konusu: St. John Kilisesi ve Sarnıcı" başlıklı yazıda, her şeyi açıkça itiraf ediyorlar. Bültende bu hususta şöyle bir bölüm var:
“…Kilise ve sarnıcıyla Silivri Mimarlık tarihinin önemli yapılarından olan bu yapının kaderi Silivri Belediyesi’nin de gündeminde. Belediye sarnıcın yeniden restorasyona alınmasıyla ilgili Valiliğe gerekli bilgilendirmelerde bulunmuş bütçe için başvuruda bulunulmuştur. Fakat Restorasyon ihalesi hala gerçekleştirilemediği görülmekte bu sırada da yapının sahipsizlikten yavaş yavaş yıkılmaya yüz tuttuğu görülmektedir…”
Aynı Dernek marifetiyle 2010’lu yıllarda bu sarnıçta yurt dışından da katılımcı papazlar getirilerek dört defa âyin yapılmıştır.
Hâlihazırda ibadethane eksikliği sıkıntısı çeken Silivri'deki Müslüman halk ise; hem Camii’sinde rahatça ibadet etmek, hem de Osmanlı mirasına sahip çıkmak için Silivri Fatih Camii’nin ihyasını ve korunmasını istiyor.
Derneğimizce 10 yıla yakındır yürütülen çalışmalar sonucunda eser tescil ettirilmiştir.
Restorasyonunu yapmaları için başvurduğumuz kurumlar çeşitli bahanelerle restorasyondan imtina ediyorlar.
Silivri Fatih Camii’nin minaresi sapasağlam ayaktadır. Restore edilecek eser Fatih Sultan Mehmed’in vasiyeti bir Fetih Camii’dir. Silivri Fatih Camii yukarıda da ifade edildiği gibi İstanbul’un Fethi’nin sembollerindendir. Ayrıca İstanbul’daki Büyük- Küçük Ayasofya ve Trabzon’daki Ayasofya ile Zeyrek, Kariye Camiileri kiliseden çevrilme camiiler olup yakın zamanlarda restore edilmişlerdir.
Duvarlarının bir kısmı mevcut olan Silivri Fatih Camii, özgün bir biçimde ihya edilebilir.
2025 yılı itibariyle, yukarıda adı geçen Derneğin alıntıladığımız talebi doğrultusunda sarnıç restore edilmiştir. Mülkiyet sahibi Vakıflar İdaresi’nin Silivri Fatih Camii’ne ait olan sarnıcı ne amaçla kullanacağını/kullandıracağını merakla bekliyoruz.
İstanbul Valiliği’nin Tarihi Eserlerin ihya ve onarım bütçesinden Silivri Fatih Camii’nin ihyası için 2023 yılında tasarlanan çalışmaların 2025 yılı itibariyle tekrar ele alındığı bilgisine ulaştık.
İSTED olarak Silivri Fatih Camii’nin ihyası için çalışmalarımız ve girişimlerimiz sürecektir. Takipçisiyiz…